Miras Paylaşımında Saklı Pay Koruması: Haklarınızı Biliyor musunuz?
Miras Hukukunda Saklı Pay Kavramı
Miras hukuku, kişilerin ölümünden sonra malvarlıklarının nasıl paylaşılacağını düzenleyen bir hukuk dalıdır.
Özellikle mirasçılar açısından önemli bir koruma mekanizması olan saklı pay, miras bırakanın istediği gibi tasarruf yapmasını sınırlayan ve belirli mirasçıların haklarını güvence altına alan önemli bir ilkedir.
Saklı Pay Nedir?
Saklı pay; miras bırakanın, vasiyetname veya bağışlama yoluyla üzerinde serbestçe tasarruf edemeyeceği miras payıdır.
Türk Medeni Kanunu’nun 505. ve 506. maddeleri uyarınca, bazı mirasçılar için miras bırakanın tasarruf yetkisi sınırlandırılmıştır.
Saklı pay hakkı olan mirasçılar:
• Altsoy (çocuklar, torunlar)
• Ana ve baba (belirli şartlarda)
• Sağ kalan eş
Saklı pay oranları:
• Altsoy için yasal miras payının yarısı,
• Ana ve baba için yasal miras payının dörtte biri,
• Sağ kalan eş için, birlikte bulunduğu miras grubuna göre değişen oranlarda saklı pay söz konusudur.
Mirasçıların Hakları ve Saklı Pay İhlali
Miras bırakan, ölümünden önce malvarlığını başkalarına devretmiş veya vasiyetname ile farklı kişilere bırakmış olabilir. Ancak bu tasarruflar saklı paya zarar veremez.
Eğer mirasçıların saklı payı ihlal edilmişse, zarar gören mirasçı tenkis davası açarak saklı payını talep edebilir.
Tenkis Davası Nedir?
Tenkis davası, mirasçının saklı payını ihlal eden tasarrufların iptali veya düzeltilmesi amacıyla açtığı bir davadır.
Türk Medeni Kanunu m. 560 ve devamı hükümlerine göre yürütülür.
Tenkis davası sayesinde, saklı paya zarar veren vasiyetname hükümleri veya bağışlamalar geçersiz hale getirilebilir.
Saklı Payın Korunması İçin Yapılması Gerekenler
1. Miras Açıldıktan Sonra Hızlı Davranın
Miras bırakanın vefatından sonra saklı paya ilişkin haklar doğar.
Tenkis davası açmak için belirlenen süreler vardır:
• Vasiyetnamenin açılmasından veya bağışın öğrenilmesinden itibaren 1 yıl içinde,
• Her halükarda mirasın açılmasından itibaren 10 yıl içinde dava açılmalıdır.
2. Vasiyetname ve Bağışları İnceleyin
Miras bırakanın yaptığı vasiyetname veya devrettiği mallar dikkatlice incelenmelidir.
Bu belgelerde saklı paya zarar verildiği tespit edilirse hukuki işlem başlatılmalıdır.
3. Uzman Avukattan Destek Alın
Miras hukuku oldukça teknik bir alan olduğu için, süreci uzman bir avukatla yürütmek saklı pay hakkınızın tam olarak korunması açısından kritik öneme sahiptir.
Avukatın Rolü Nedir?
• Miras açıldığında saklı pay hesaplamalarını yapar,
• Vasiyetnamenin veya bağışlamanın tenkisi için dava açar,
• Mirasçıların yasal haklarını eksiksiz şekilde korur,
• Tüm delilleri toplayarak hak kaybı yaşanmasını önler.
Özellikle aile içinde duygusal gerginliklerin yaşandığı miras davalarında, avukat desteğiyle süreci profesyonel şekilde yürütmek, müvekkilin hem maddi hem manevi çıkarlarını korur.
Yargıtay’ın Saklı Pay Konusundaki Görüşü
Yargıtay 1. Hukuk Dairesi, E.2018/3542, K.2019/4028 sayılı kararında:
“Saklı pay sahibi mirasçının haklarının ihlal edilmesi halinde, açılan tenkis davası sonucu, saklı pay oranı kadar miras geri alınır.”
Bu karar, miras bırakanın yaptığı her türlü tasarrufun saklı paya zarar veremeyeceğini açıkça ortaya koymaktadır.
Sık Sorulan Sorular
1. Miras bırakan tüm malvarlığını bir kişiye bırakabilir mi?
Hayır. Saklı pay oranları kadar kısım mirasçılar için her zaman korunur.
2. Tenkis davası açmazsam haklarım yanar mı?
Evet. 1 yıllık hak düşürücü sürede dava açılmazsa saklı pay talep hakkı kaybolur.
3. Saklı pay davası miras paylaşımını etkiler mi?
Evet. Saklı pay ihlali giderildikten sonra kalan kısım mirasçılar arasında paylaşılır.
Sonuç
Miras bırakırken veya mirasçı olarak hak ararken, saklı pay kavramı hayatidir.
Miras bırakanlar dahi, bu oranlar üzerinde tasarruf edemezler.
Saklı payın korunması için hızlı ve doğru hukuki adımlar atılması şarttır.
Hakkınızı kaybetmemek için çok iyi bir miras avukatın uzman desteğiyle süreci yönetin!
