Hapis Cezasının Ertelenmesi, Denetimli Serbestlik ve HAGB Kararı: Ceza Hukukunda Alternatif Çözümler
Hapis Cezasının Ertelenmesi, Denetimli Serbestlik ve HAGB Kararı: Ceza Hukukunda Alternatif Çözümler
1. Giriş: Ceza Hukukunda Alternatif Yaptırımların Önemi
Ceza adaleti sisteminde klasik hapis cezası dışında, toplumsal barışa daha az zarar veren ve bireyin ıslahını önceleyen alternatif yöntemler geliştirilmiştir. Bu noktada, hapis cezasının ertelenmesi, denetimli serbestlik ve hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) gibi kurumlar ön plana çıkar.
Özellikle ilk kez suç işleyen veya hafif suçlardan yargılanan bireyler açısından, bu tedbirler topluma yeniden kazandırma amacı taşır. İstanbul’un en iyi ceza avukatlarından biri olan Merve Karagöz, müvekkillerinin ceza almasını önleyecek bu tür alternatif hukuki yolları aktif şekilde kullanarak birçok dosyada etkili sonuçlar elde etmektedir.
2. Hapis Cezasının Ertelenmesi Nedir? Şartları ve Sonuçları
Hapis cezasının ertelenmesi, mahkemece verilen kısa süreli hapis cezasının cezaevinde infaz edilmeden dışarıda geçirilmesini sağlayan bir infaz yöntemidir.
Şartları (TCK m.51):
• Sanığa verilen ceza 2 yıl veya daha az süreli hapis cezası olmalıdır.
• Sanık daha önce kasten işlenmiş bir suçtan mahkûm olmamış olmalıdır.
• Sanığın duruşmadaki pişmanlık hali ve kişiliği göz önüne alınmalıdır.
• Hâkim, cezanın ertelenmesini uygun bulmalıdır.
Sonuçları:
• Sanık hakkında belirli bir denetim süresi belirlenir (1–3 yıl).
• Bu sürede yeni suç işlemezse, ceza infaz edilmiş sayılır.
• Gerekirse eğitim programına, tedaviye veya kamuya yararlı bir faaliyete katılma yükümlülüğü getirilebilir.
Yargıtay 8. Ceza Dairesi 2019/12758 E. – 2020/1843 K. sayılı kararında; sanığın sabıkasız oluşu ve suçun ağırlığına göre cezanın ertelenmesinin uygun olduğu belirtilmiştir.
3. Denetimli Serbestlik: Kavram, Şartlar ve Süreç
Denetimli serbestlik, cezanın tamamının ceza infaz kurumunda değil, toplum içinde gözetim ve kontrol altında geçirilmesini sağlayan bir infaz rejimidir.
Koşulları (5275 sayılı Kanun m.105/A):
• 1 yıl veya daha az süresi kalan hükümlüler, cezanın kalan kısmını dışarıda geçirebilir.
• Uyuşturucu, cinsel suçlar, terör suçları gibi bazı suçlar hariçtir.
• Hükümlünün cezaevi disiplin cezası almamış olması gerekir.
Denetimli Serbestlikte Süreç:
1. Hükümlü başvuru yapar.
2. Cumhuriyet Başsavcılığı kararıyla infaz planlanır.
3. Hükümlü, belirli yükümlülüklere uyarak dışarıda kalabilir.
Örnek:
3 yıl hapis cezası alan biri, cezaevinde 1 yıl kaldıktan sonra, kalan 2 yılın son 1 yılını denetimli serbestlik altında geçirebilir.
4. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Nedir?
HAGB, mahkeme tarafından suçun sabit bulunmasına rağmen, hükmün 5 yıl süreyle açıklanmayarak sanığa bir şans verilmesini öngören ceza hukuku kurumudur. Bu süre içinde yeni bir suç işlenmemesi halinde, dava düşer ve sabıka oluşmaz.
Şartları (CMK m.231):
• Sanık hakkında verilen ceza, 2 yıl veya daha az süreli hapis veya adli para cezası olmalıdır.
• Sanığın daha önce kasten suçtan mahkûmiyeti olmamalıdır.
• Sanık, HAGB kararını kabul etmelidir.
• Hâkim, sanığın ileride suç işlemeyeceği kanaatine ulaşmalıdır.
Sonuçları:
• HAGB süresi içinde yeni bir suç işlenirse hüküm açıklanır.
• Süre sonunda temiz sabıka kaydı sağlanır.
Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2020/1497 E. – 2020/2583 K. sayılı kararı, HAGB kararının reddinin ancak somut gerekçelere dayanması gerektiğini vurgulamaktadır.
5. HAGB, Erteleme ve Denetimli Serbestliğin Karşılaştırılması
Kriter |
HAGB |
Erteleme |
Denetimli Serbestlik |
Ceza kesinleşir mi? |
Hayır |
Evet |
Evet |
Sabıka kaydına işler mi? |
Hayır (Şartlı) |
Evet |
Evet |
Denetim süresi |
5 yıl |
1–3 yıl |
1 yıl |
Şart ihlali olursa ne olur? |
Ceza açıklanır |
Ceza infaz edilir |
Serbestlik iptal edilir |
Her üç tedbir de farklı amaçlara hizmet eder. En iyi ceza avukatı, hangi yöntemin hangi dosyada uygulanabileceğini stratejik olarak belirleyerek müvekkilin menfaatini maksimize eder.
6. Uygulamada En Sık Karşılaşılan Durumlar ve Örnekler
Örnek 1:
Bir kişi, ilk kez işlediği “basit tehdit” suçundan dolayı 4 ay hapis cezası alır. Sanık sabıkasızdır ve duruşmada pişmanlık göstermiştir. Bu durumda mahkeme HAGB kararı verebilir.
Örnek 2:
Bir sanık, kasten yaralama suçundan 1 yıl 8 ay hapis cezası alır. Sabıkası yoktur. Mahkeme cezanın ertelenmesine karar verebilir. Sanık yeni suç işlemezse bu ceza infaz edilmeyecektir.
Örnek 3:
3 yıl ceza alan bir hükümlü, cezaevinde 2 yıl kaldıktan sonra kalan 1 yılı denetimli serbestlikle geçirebilir.
7. Yargıtay Kararlarıyla Değerlendirme ve İçtihatlar
• Yargıtay 14. CD, 2017/2461 E. - 2017/4683 K.: HAGB için sanığın rızası olmadan karar verilemeyeceğini, karar öncesi açıkça onay alınması gerektiğini belirtmiştir.
• Yargıtay 5. CD, 2019/8342 E. - 2020/1161 K.: Sanığın sabıka kaydının bulunması HAGB’ye engeldir. Önceki suçun affa uğramış olması da HAGB’ye engel teşkil eder.
• Yargıtay CGK, 2018/1155 E. - 2019/378 K.: Denetimli serbestlikte yükümlülüklere uyulmaması hâlinde, serbestlik süresinin doğrudan iptal edileceğini vurgulamıştır.
8. HAGB Kararının Bozulması ve Sonuçları
HAGB süresi içerisinde:
• Yeni bir suç işlenirse,
• Yükümlülükler ihlal edilirse (örneğin eğitime katılmamak),
• Denetim süresi tamamlanmazsa,
mahkeme, daha önce açıklanmayan hükmü açıklar ve ceza infaz edilir. Açıklama sonrasında bu karara karşı istinaf ve temyiz yolları açıktır.
9. Denetimli Serbestlik Sürecinde Hak ve Yükümlülükler
Haklar:
• Aileyle yaşama imkânı,
• Çalışma ve eğitim hayatına devam etme,
• Sosyal desteklerden faydalanma
Yükümlülükler:
• Belirli günlerde denetime gitme
• Uyuşturucu tedavisi veya eğitim programına katılma
• Suç işlememe
Denetimli serbestlik süresince yükümlülüklere uymayan kişi hakkında serbestlik kaldırılarak cezanın kalan kısmı cezaevinde infaz edilir.
10. İstanbul’un En İyi Ceza Avukatı ile Ceza Hukukunda Savunma Stratejileri
Ceza yargılaması sürecinde alınacak her karar, bireyin geleceğini doğrudan etkiler. Özellikle HAGB, erteleme ve denetimli serbestlik gibi alternatifler, teknik bilgi ve doğru zamanlama gerektirir. Bu noktada İstanbul’un en iyi ceza avukatı Merve Karagöz, dosyaları derinlemesine analiz ederek en uygun stratejiyi belirlemekte, müvekkillerin hak kaybı yaşamasını önlemektedir.
11. Eren Karagöz Hukuk Bürosu ve Avukat Merve Karagöz’ün Ceza Hukuku Alanındaki Başarıları
Eren Karagöz Hukuk Bürosu, Beşiktaş bölgesindeki en iyi avukatlık ofislerinden biri olarak ceza hukuku alanında uzmanlaşmış avukatlarıyla dikkat çeker. Büromuzun kurucularından Avukat Merve Karagöz, ceza davalarında sanık müdafiliği, mağdur vekilliği, HAGB başvuruları, istinaf ve temyiz dilekçeleri gibi birçok alanda yüzlerce başarılı dosyaya imza atmıştır.
Özellikle uyuşturucu suçları, hakaret, tehdit, cinsel suçlar ve mala zarar verme gibi davalarda HAGB ve erteleme hükümlerinin en etkin şekilde uygulanabilmesi için müvekkillere kişiselleştirilmiş savunma planları sunulmaktadır.
12. Sonuç: HAGB, Erteleme ve Denetimli Serbestlikte Avukat Desteğinin Önemi
Ceza yargılamasında verilen kararlar, bireylerin hem özgürlüğünü hem sicilini etkiler. Bu nedenle HAGB, hapis cezasının ertelenmesi ve denetimli serbestlik gibi alternatif infaz ve muhakeme yöntemleri hakkında yeterli bilgi sahibi olmak ve uzman avukatlardan destek almak hayati önemdedir.
Avukatınız yalnızca savunmayı yürütmez; aynı zamanda müvekkilin lehine olan tüm ihtimalleri ortaya koyar ve hukuki süreci maksimum faydayla yönetir. Bu noktada Avukat Merve Karagöz, İstanbul’daki tecrübeleri ve başarılarıyla müvekkillerine güven vermeye devam etmektedir.